obniżoną stawkę wynagrodzenia lub zasiłek chorobowy
obniżoną stawkę wynagrodzenia lub zasiłek chorobowy, pod warunkiem że dochód w rodzinie pracownika na osobę nie przekracza 504 zł
Składki na ubezpieczenie chorobowe opłaca:
pracodawca
pracownik
pracodawca i pracownik po połowie
Skarb Państwa (ZUS)
Składka na ubezpieczenie społeczne wynosi 8,12 % podstawy wymiaru. Mowa o składce na ubezpieczenie:
chorobowe
wypadkowe
emerytalne
rentowe
Składki na ubezpieczenie wypadkowe opłaca:
pracodawca
pracodawca i pracownik po połowie
pracownik
Skarb Państwa
Synalagmatyczność ubezpieczeń społecznych to:
zasada polegająca na obowiązkowym odprowadzaniu składek przez pracodawcę
wzajemność - aby otrzymać świadczenie, trzeba wpierw opłacać składki, które kształtują w ten sposób przyszłą wysokość świadczenia
niemożliwość wyegzekwowania świadczeń w drodze sądowej
obligatoryjność świadczeń
Ubezpieczeni urodzeni po 1 stycznia 1969 r. zostali objęci systemem emerytalnym, w którym:
odprowadzane są obowiązkowo składki na ubezpieczenie emerytalne tylko do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
odprowadzane są obowiązkowo składki na ubezpieczenie emerytalne do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz jednego z otwartych funduszy emerytalnych
odprowadzane są obowiązkowo składki na ubezpieczenie emerytalne tylko do jednego z otwartych funduszy emerytalnych
nie ma obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne
Składka na ubezpieczenie rentowe wynosi:
10 proc. podstawy wymiaru składki
13 proc. podstawy wymiaru składki
6 proc. podstawy wymiaru składki
8,12 proc. podstawy wymiaru składki
Za okres pobytu w szpitalu przysługuje zasiłek w wysokości:
100 proc. podstawy wymiaru
90 proc. podstawy wymiaru
80 proc. podstawy wymiaru
70 proc. podstawy wymiaru
Ubezpieczonemu, który wyczerpał prawo do pobierania zasiłku chorobowego, ale w dalszym ciągu jest niezdolny do pracy, przyznaje się:
świadczenie rehabilitacyjne
świadczenie pielęgnacyjne
zasiłek wyrównawczy
świadczenie chorobowe
Od orzeczenia lekarza orzecznika ws. niezdolności do pracy osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zwanej zwykle „komisją lekarską”, w ciągu:
7 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia
14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.
21 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.
Jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa, przyznaje się rentę:
tymczasową
okresową
czasową
Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Do renty tej NIE są uprawnione:
zdolne do pracy dzieci do 16 roku życia albo do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia
samotna wdowa, która ukończyła 50 lat, zanim umarł jej mąż
samotny wdowiec, który nie ukończył 50 lat w chwili śmierci żony, ale jest niezdolny do pracy
zdolne do pracy dzieci do ukończenia nauki w szkole, jeżeli nadal się uczą - bez względu na wiek
Emerytury i renty podlegają okresowej waloryzacji od dnia 1 marca roku kalendarzowego następującego po roku kalendarzowym, w którym wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie od roku kalendarzowego, w którym była przeprowadzona ostatnio waloryzacja wynosi co najmniej:
102,5%
105,0%
107,5%
102,0%
Postępowanie w sprawach świadczeń z ubezpieczenia społecznego wszczyna się:
zawsze na wniosek zainteresowanego
na wniosek zainteresowanego lub z urzędu - jeżeli wiek emerytalny dla uprawnionych do świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn
zawsze z urzędu
na wniosek zainteresowanego lub z urzędu - jeżeli wiek emerytalny dla uprawnionych do świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego wynosi 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn
Podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego:
wyłącznie w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę
wyłącznie w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych przez ubezpieczonego z całego okresu podlegania ubezpieczeniu - na wniosek ubezpieczonego
wyłącznie w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych przez ubezpieczonego z całego okresu podlegania ubezpieczeniu
w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę lub okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu - na wniosek ubezpieczonego
Przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Przykładem okresu nieskładkowego jest okres:
pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy lub zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego po 15 listopada 1991 r.
sprawowania mandatu posła lub senatora w Państwie Polskim
osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski na mocy skazania albo bez wyroku po dniu 31 grudnia 1956 r. za działalność polityczną